Vòng tròn trung tâm (centre circle) là một trong những dấu hiệu cơ bản và có chức năng pháp lý trên sân bóng. Vòng tròn không chỉ là điểm thẩm mỹ mà còn xác định vị trí bắt đầu trận đấu, khơi mào pha tấn công và đảm bảo tính công bằng khi thực hiện kick-off. Bài viết này phân tích chính xác kích thước, vị trí và các quy định liên quan theo Luật Bóng Đá do IFAB/FIFA công bố (bản cập nhật 2025/26), kèm ví dụ thực tế minh họa.
Kích thước và vị trí trên sân
Vòng tròn trung tâm được vẽ xung quanh điểm giữa của đường nửa sân (halfway line). Theo Luật 1 – The Field of Play, chuẩn mực kích thước như sau:
- Bán kính: 9,15 m (tương đương 10 yard).
- Đường kính: khoảng 18,3 m.
- Vị trí: chính giữa đường nửa sân, tập trung ở trung tâm chiều dài và ngang của sân.
- Chất lượng kẻ vạch: các đường kẻ phải liên tục, không nguy hiểm và có bề rộng không quá 12 cm.
Sân tiêu chuẩn theo FIFA là hình chữ nhật với chiều dài 90–120 m và chiều rộng 45–90 m; vòng tròn trung tâm đặt chính giữa và thuộc vùng nửa sân của đội giao bóng.
Vai trò trong khởi đầu và tái khởi động trận đấu
Vòng tròn trung tâm thực hiện hai chức năng chính:
- Xác định điểm đặt bóng cho kick-off khi bắt đầu hiệp 1, hiệp 2, hiệp phụ hoặc sau mỗi bàn thắng. Người thực hiện giao bóng đặt bóng tại điểm giữa vòng tròn.
- Đảm bảo khoảng cách bắt buộc giữa bóng và các cầu thủ đội đối phương, duy trì tính công bằng khi trận đấu bắt đầu lại.
Quy định khoảng cách bắt buộc có ý nghĩa phòng ngừa chen lấn: từ khi giao bóng đến khi bóng vào cuộc, các cầu thủ đội đối phương phải đứng ngoài vòng tròn và cách bóng ít nhất 9,15 m. Khoảng cách này cho phép đội giao bóng có cơ hội tổ chức pha tấn công đầu tiên mà không bị cản trở bất công.
Trọng tài tung đồng xu trước khi xác định đội giao bóng, vị trí giao bóng tại vòng tròn trung tâm
Quy định liên quan theo Luật (Luật 8 và Luật 1)
Các điểm luật cơ bản liên quan:
- Luật 1 (The Field of Play): mô tả vị trí và kích thước vòng tròn trung tâm như phần trên.
- Luật 8 (The Start and Restart of Play): quy định kick-off phải thực hiện từ điểm giữa vòng tròn; tất cả cầu thủ của đội không giao bóng phải ở phần sân của mình (nửa sân) và cách bóng ít nhất 9,15 m cho tới khi bóng được đưa vào cuộc. Trọng tài có quyền huỷ và yêu cầu thực hiện lại kick-off nếu vi phạm (ví dụ xâm nhập sớm).
- Xử lý vi phạm: nếu cầu thủ ngoài đội giao bóng xâm nhập quá sớm, trọng tài sẽ cho thực hiện lại kick-off; trong trường hợp hành vi cố ý hoặc lặp lại, trọng tài có thể cảnh cáo theo Luật 12 (Fouls and Misconduct).
Một số điểm chi tiết thường bị hiểu nhầm:
- Người giao bóng là người duy nhất được đứng trong vòng tròn để đặt bóng trước khi kick-off. Các cầu thủ khác phải ở nửa sân của đội mình.
- Nếu bóng không chuyển động rõ rệt sau khi chạm, kick-off sẽ bị thực hiện lại.
- Bàn thắng trực tiếp từ kick-off được tính; nếu bóng đi vào khung thành đội giao bóng, đội đối phương được hưởng quả phạt góc.
Ví dụ thực tế minh họa
- World Cup 2018 (chung kết Pháp vs Croatia): sau bàn thắng, Croatia được giao bóng từ vòng tròn trung tâm. Trọng tài Nestor Pitana đã yêu cầu thực hiện lại kick-off khi một số cầu thủ đứng gần hơn 9,15 m, minh họa tầm quan trọng của khoảng cách quy định.
- Tại các giải đấu chuyên nghiệp như Premier League, các tình huống kick-off bị hủy và thực hiện lại không phải hiếm, đặc biệt khi có xâm nhập sớm của cầu thủ đội đối phương.
- Trường hợp cấp độ địa phương hoặc sân không đạt kích thước tiêu chuẩn, trọng tài có thể yêu cầu điều chỉnh trước trận để đảm bảo các tiêu chí an toàn và công bằng.
Giao bóng tại vòng tròn trung tâm trong trận chung kết World Cup 2018, minh họa nhu cầu tuân thủ khoảng cách 9,15 m
Câu hỏi thường gặp (FAQ ngắn)
- Có được đứng trong vòng tròn khi chưa giao bóng không? Không, chỉ người giao bóng được đứng trong vòng tròn lúc đặt bóng.
- Kick-off bị hủy có bị thổi phạt trực tiếp không? Không có phạt trực tiếp, nhưng trọng tài có thể cho thực hiện lại và trung phong có thể bị cảnh cáo nếu hành vi có tính chất khiêu khích hoặc cố ý cản trở.
- Khoảng cách 9,15 m áp dụng cho ai? Áp dụng cho tất cả cầu thủ đội không giao bóng; cầu thủ đội giao bóng phải ở phần sân của mình (nửa sân).
Kết luận
Vòng tròn trung tâm với bán kính 9,15 m là yếu tố kỹ thuật quan trọng, không chỉ mang tính định vị mà còn là một công cụ đảm bảo công bằng cho kick-off theo Luật Bóng Đá. Việc tuân thủ vị trí đặt bóng và khoảng cách bắt buộc giúp giảm rủi ro tranh chấp, bảo đảm trận đấu khởi đầu suôn sẻ và dễ kiểm soát. Bạn nhận định thế nào về vai trò của vòng tròn trung tâm trong các tình huống chiến thuật sau khi khai cuộc? Hãy để lại bình luận bên dưới.
