FIFA đang thử nghiệm hệ thống thẻ tím và thẻ xanh, gọi là Football Video Support (FVS), nhằm trao quyền yêu cầu xem lại cho huấn luyện viên trong bối cảnh Video Assistant Referee (VAR) tiếp tục là nguồn tranh cãi. Thông tin về thử nghiệm này được báo chí quốc tế đưa tin, với các lượt áp dụng ban đầu ở các giải trẻ và giải nhỏ nhằm đánh giá hiệu quả trước khi cân nhắc triển khai rộng hơn.
Vấn đề phía sau VAR
VAR từ lâu là chủ đề gây tranh cãi tại nhiều giải đấu lớn như Ngoại hạng Anh hay La Liga. Các chỉ trích tập trung vào thời gian chờ đợi, mức độ phân tích từng chi tiết gây gián đoạn trận đấu, và cảm nhận thiếu công bằng khi các khoảnh khắc ăn mừng bị tước bỏ. Một số trọng tài cũng bày tỏ áp lực công việc tăng lên khi tham gia tổ VAR; cựu trọng tài Premier League Graham Scott nói với talkSPORT rằng vai trò này “hoàn toàn không dễ chịu” do áp lực bên ngoài sân và âm thanh chỉ trích từ khán giả.
Hệ quả thực tế là cảm xúc của cầu thủ và người hâm mộ bị tác động, trong khi câu hỏi về hiệu quả chi phí và sự ổn định của VAR vẫn chưa có lời giải chung cho các giải đấu nhỏ hơn.
Pha VAR từ chối bàn thắng của Wolves — trọng tài và tổ VAR đang xem lại tình huống
Cơ chế thẻ tím và thẻ xanh (FVS) và nơi thử nghiệm
Theo BBC, FVS phân phát cho mỗi huấn luyện viên một thẻ tím và một thẻ xanh ngay trước trận, cho phép mỗi người tối đa hai lần yêu cầu xem lại tình huống trong trận. Cơ chế vận hành tương tự tennis: huấn luyện viên phải thực hiện động tác báo hiệu (quay ngón tay trong không khí) rồi nộp thẻ cho trợ lý thứ tư để kích hoạt yêu cầu. Nếu yêu cầu không làm thay đổi quyết định ban đầu, huấn luyện viên sẽ mất một thẻ; nếu quyết định được thay đổi, thẻ vẫn được giữ nguyên và có thể sử dụng lại.
FIFA mô tả FVS là “chi phí-hiệu quả và ổn định” và đã được áp dụng thử nghiệm ở một số giải không có điều kiện triển khai VAR đầy đủ, như Serie C và Primera Federación. Các cuộc thử nghiệm khác diễn ra tại U20 World Cup ở Chile, giải nữ Serie A Italy và ở Brazil từ tháng Tám.
Phân tích tác động và những điểm cần theo dõi
FVS có thể mang lại một số lợi ích thực tiễn nếu dữ liệu thử nghiệm cho thấy:
- Giảm số lần can thiệp không cần thiết của VAR bằng cách giới hạn yêu cầu.
- Tăng tính minh bạch và cảm giác kiểm soát cho huấn luyện viên, tương tự cơ chế challenge trong tennis.
- Hạ chi phí vận hành so với hệ thống VAR toàn diện cho các giải nhỏ.
Tuy nhiên, một số thách thức cần được đánh giá qua thử nghiệm mở rộng:
- Thời gian trung bình cho mỗi lần xem lại có giảm hay không; liệu cơ chế này có làm gián đoạn trận đấu ít hơn so với VAR hiện tại?
- Nguy cơ lạm dụng chiến thuật từ huấn luyện viên (quản lý số lần thẻ) và tính nhất quán trong các quyết định sau khi xem lại.
- Khả năng áp dụng trên các giải đấu cấp cao, nơi yếu tố tâm lý và chiến thuật khác biệt so với các sân chơi thử nghiệm.
Các chỉ tiêu nên được theo dõi khoa học bao gồm tần suất sử dụng thẻ, tỷ lệ thay đổi quyết định sau xem lại, thời gian xử lý trung bình và phản ứng của khán giả, cầu thủ, trọng tài.
Kết luận
Việc FIFA thử nghiệm thẻ tím và thẻ xanh là bước thử nghiệm đáng chú ý nhằm giải quyết các vấn đề cố hữu của VAR. Hiệu quả thực sự của FVS phụ thuộc vào kết quả dữ liệu thử nghiệm—đa số liên quan tới thời gian xử lý, tỷ lệ thay đổi quyết định và tính công bằng trong vận hành. Bạn nghĩ cơ chế này có thể cải thiện VAR hay chỉ là thêm rắc rối? Hãy để lại ý kiến bên dưới.
