Trận đấu bóng đá tiêu chuẩn kết thúc khi trọng tài thổi còi sau thời gian thi đấu chính thức cộng bù giờ (injury time). Theo Luật Bóng đá do IFAB công bố và được FIFA áp dụng cho mùa 2025/2026, một trận chính thức gồm hai hiệp 45 phút, nghỉ giữa hiệp 15 phút; mọi gián đoạn đáng kể phải được bù để bảo đảm tính công bằng về thời gian thi đấu. Bài viết tổng hợp các quy định chính, cách tính thời gian bù giờ, quy trình hiệp phụ/luân lưu và các trường hợp hủy trận thường gặp, kèm ví dụ thực tế từ các giải đấu gần đây.
Trọng tài thổi còi kết thúc trận đấu trên sân, bảng điện tử hiển thị phút bù giờ và tổ trọng tài ở hậu cảnh
Khung thời gian chính thức và quyền quyết định của trọng tài
- Thời lượng tiêu chuẩn: 2 hiệp × 45 phút; nghỉ giữa hiệp 15 phút.
- Trọng tài chịu trách nhiệm kiểm soát thời gian thi đấu, bao gồm việc cộng thời gian bù cho gián đoạn (Luật 7, Laws of the Game 2025/2026).
- Bù giờ được xác định dựa trên tổng thời gian các sự kiện làm gián đoạn: chấn thương, thay người, kiểm tra VAR, xử lý sự cố an ninh, can thiệp y tế, hoặc các yếu tố bên ngoài như mất điện. Trong thực tế, mỗi hiệp thường được cộng 1–5 phút nhưng có thể dài hơn trong các tình huống đặc biệt.
Bảng điện tử hiển thị số phút bù giờ do trọng tài thứ tư thông báo, minh họa quy trình cộng bù sau VAR và chấn thương
Khi nào có hiệp phụ và luân lưu?
- Hiệp phụ (extra time) áp dụng cho các trận loại trực tiếp theo Luật 10 khi trận hòa sau 90 phút (đã gồm bù giờ).
- Hiệp phụ gồm hai hiệp 15 phút, có thời gian nghỉ 5 phút giữa hai hiệp phụ; nếu vẫn hòa sau hiệp phụ, trận đấu được phân định bằng loạt luân lưu (penalty shoot-out).
- Luật bàn thắng sân khách đã bị loại bỏ từ mùa 2021/22; không còn áp dụng để tính thắng thua sau hai lượt.
- Luật golden goal (bàn thắng vàng) không còn hiệu lực trong các giải hiện hành.
Phân loại kết thúc trận đấu
- Kết thúc bình thường: 90 phút chính thức cộng bù giờ → kết quả chung cuộc (thắng/hòa/thua).
- Kết thúc có hiệp phụ và luân lưu: áp dụng cho loại trực tiếp khi cần xác định đội thắng.
- Hủy trận (abandonment): trọng tài có quyền tạm dừng hoặc hủy trận đấu nếu xuất hiện yếu tố bất khả kháng (bạo lực, điều kiện thời tiết nguy hiểm, xâm nhập sân, can thiệp an ninh, mất an toàn). Quyết định cuối cùng và hình thức xử lý (đá lại, kết quả tại thời điểm hủy, tuyên bố huỷ bỏ) phụ thuộc vào quy định của giải đấu và ban tổ chức.
Trọng tài công bố thời gian bù giờ trước khi trọng tài thứ tư giơ bảng, minh họa phân loại kết thúc trận đấu theo Luật của FIFA
Các ví dụ thực tế để hiểu rõ áp dụng
- World Cup 2026 (vòng loại khu vực châu Á, tháng 3/2025): trận Iran – UAE có hiệp 1 bù tới 29 phút do sự cố mất điện trên sân Azadi (trang trọng tài phải cộng nhiều phút để bù gián đoạn).
- Kỷ lục thời gian bù giờ ở cấp câu lạc bộ (báo cáo): trận Al Shabab vs Al Ittihad (giải Ngoại hạng Palestine, tháng 9/2019) từng có tổng thời gian bù kéo dài tới 42 phút trong một hiệp.
- Trường hợp tạm hoãn/hủy có tính chính trị/an ninh: trận Brazil – Argentina tháng 9/2021 bị can thiệp và tạm hoãn sau 5 phút khi cơ quan y tế vào sân với yêu cầu cách ly một số cầu thủ; sự kiện này dẫn đến tranh luận về quy trình an toàn và điều phối di chuyển.
- Hủy trận do bạo lực nội bộ: trận Claypole vs Victoriano Arenas (Argentina, 2011) bị hủy sau chuỗi thẻ đỏ và ẩu đả; trọng tài rút thẻ loại tới 22 cầu thủ và dừng trận.
- Hủy do thiếu nhân sự: trận Sheffield United vs West Brom (2002) bị ảnh hưởng nặng khi đội bóng chỉ còn 6 cầu thủ theo quy định (do thẻ đỏ và chấn thương) dẫn tới hủy và các án phạt sau đó.
Sân vận động vắng vẻ sau quyết định tạm hoãn trận đấu có yếu tố an ninh, minh họa trường hợp Brazil – Argentina bị can thiệp y tế khiến trận tạm hoãn
Câu hỏi thường gặp (ngắn gọn, rõ ràng)
- Trận đấu có thể không có bù giờ không?
Không. Theo Luật 7, trọng tài phải cộng bù để bù các gián đoạn đáng kể. Trận giao hữu có thể có quy định khác nếu hai đội thỏa thuận. - Hiệp phụ có phải là loạt luân lưu?
Không. Hiệp phụ là 30 phút thi đấu cộng, luân lưu chỉ diễn ra nếu sau hiệp phụ vẫn hòa. - Trận bị hủy, kết quả xử lý thế nào?
Phụ thuộc vào quy định giải đấu: có thể đá lại toàn bộ, tiếp tục phần còn lại, hoặc tuyên bố kết quả tại thời điểm hủy; trong các giải FIFA/World Cup, an toàn được đặt lên hàng đầu và ban tổ chức có thẩm quyền quyết định.
Kết luận
Luật về kết thúc trận đấu theo FIFA/IFAB (2025/2026) đặt trọng tài vào vai trò trung tâm trong việc đảm bảo thời gian thi đấu thực chất và công bằng. Thời gian bù giờ là bắt buộc để bù đắp các gián đoạn, hiệp phụ/luân lưu chỉ áp dụng cho loại trực tiếp, còn trường hợp hủy trận phụ thuộc nhiều vào quy định giải đấu và yếu tố an toàn. Các ví dụ thực tế (mất điện, can thiệp y tế, bạo lực, thiếu cầu thủ) cho thấy mức độ phức tạp khi áp dụng luật trên thực tế.
Bạn nhận định thế nào về quy trình cộng bù giờ và quyền quyết định của trọng tài trong các trận đấu lớn? Hãy để lại bình luận phía dưới để trao đổi thêm.
Nguồn tham khảo: Luật Bóng đá (Laws of the Game 2025/2026 – IFAB/FIFA), báo cáo trận Iran vs UAE (vòng loại World Cup), lưu trữ trận Al Shabab vs Al Ittihad (2019) và các bản tin liên quan đến trường hợp Brazil – Argentina (2021).
