Phương thức “cho mượn kèm điều khoản mua đứt bắt buộc” trở thành lựa chọn phổ biến trong thị trường chuyển nhượng gần đây, đặc biệt khi các CLB Anh phải cân đối tuân thủ Luật Công bằng Tài chính (PSR). Các thương vụ như Harvey Elliott đến Aston Villa hay Douglas Luiz sang Nottingham Forest minh hoạ xu hướng này: ban đầu là hợp đồng cho mượn, sau đó biến thành chuyển nhượng vĩnh viễn khi điều kiện kích hoạt được đáp ứng.
Cơ chế hoạt động và các điều kiện kích hoạt
Về bản chất, đây là hợp đồng cho mượn có điều khoản ràng buộc pháp lý: khi một hoặc nhiều điều kiện được thoả mãn, giao dịch tự động chuyển sang mua đứt. Các điều kiện kích hoạt phổ biến bao gồm:
- Số lần ra sân của cầu thủ (ví dụ: tối thiểu 10 trận).
- Thành tích câu lạc bộ (trụ hạng, giành quyền tham dự cúp châu Âu).
- Mục tiêu cá nhân (ghi bàn, kiến tạo, hay đạt số phút thi đấu nhất định).
Harvey Elliott tới Aston Villa theo hợp đồng cho mượn kèm điều khoản mua đứtalt: Harvey Elliott đến Aston Villa theo hợp đồng cho mượn kèm điều khoản mua đứt, minh họa xu hướng chuyển nhượng
Hình thức này cho phép các bên đẩy chi phí mua sắm sang kỳ kế toán tiếp theo nếu điều kiện được đặt ở mốc cuối mùa, giúp giảm áp lực ghi nhận chi phí ngay lập tức.
Tại sao CLB dùng phương thức này? Lợi ích cho từng bên
Việc áp dụng mô hình “cho mượn trước, trả sau” xuất phát từ áp lực tuân thủ PSR/Financial Fair Play và nhu cầu tối ưu dòng tiền. Lợi ích cụ thể:
- Bên mua (CLB mượn):
- Trì hoãn ghi nhận chi phí chuyển nhượng vào báo cáo tài chính hiện tại.
- Có thời gian kiểm nghiệm cầu thủ trong môi trường thi đấu trước khi cam kết mua đứt.
- Bên bán:
- Đảm bảo thu nhập tương lai thông qua điều khoản bắt buộc, giúp lập kế hoạch tài chính và cân đối PSR.
- Cầu thủ:
- Có sự ổn định về mặt hợp đồng hơn so với một khoản cho mượn thông thường; biết rõ khả năng được chuyển nhượng vĩnh viễn nếu đạt yêu cầu.
Ví dụ thực tế: Arsenal đã dùng cấu trúc cho mượn kèm mua đứt để giảm áp lực chi phí sau mùa hè tiêu tốn hơn 200 triệu bảng, khi chiêu mộ Piero Hincapie ở mức giá 45 triệu bảng là không dễ thực hiện ngay lập tức về mặt kế toán.
Arsenal sử dụng mô hình cho mượn kèm mua đứt để giảm gánh nặng tài chínhalt: Arsenal áp dụng hợp đồng cho mượn kèm mua đứt để giảm tải chi phí chuyển nhượng trong năm tài chính
Rủi ro và những hệ luỵ thực tế
Mô hình này không vô hại. Rủi ro chính nằm ở chỗ điều khoản thường là bắt buộc, khiến bên mượn không có đường lui nếu quan hệ không tốt hoặc cầu thủ không đáp ứng kỳ vọng. Trường hợp Leeds với Jean-Kevin Augustin năm 2020 là lời cảnh báo: dù cầu thủ không đạt kỳ vọng chuyên môn, Leeds vẫn phải trả cho RB Leipzig khoản 18 triệu bảng khi điều khoản mua đứt được kích hoạt hoặc đã ký.
Rủi ro kế toán cũng tồn tại: khi điều kiện kích hoạt được ghi nhận, toàn bộ chi phí mua đứt phải nhập sổ ngay lập tức, có thể gây ảnh hưởng tới giới hạn PSR nếu nhiều giao dịch tương tự cùng phát sinh trong cùng kỳ.
Leeds United từng mắc kẹt với điều khoản mua đứt bắt buộcalt: Leeds United gặp khó khăn tài chính do điều khoản mua đứt bắt buộc trong hợp đồng mượn cầu thủ
Các biến thể và ví dụ gần đây
- Bournemouth dùng phương pháp tương tự khi ký Alex Jimenez từ AC Milan, nhằm cân bằng quỹ lương và chi phí trước PSR.
- Manchester United từng cho Rasmus Hojlund mượn kèm điều khoản tới Napoli dưới điều kiện CLB Italia có thể mua đứt nếu tham dự Champions League mùa sau — mô hình ràng buộc với thành tích CLB.
Rasmus Hojlund có thể trở thành hợp đồng chính thức nếu Napoli dự UCLalt: Rasmus Hojlund có điều khoản mua đứt chuyển thành chính thức nếu Napoli đủ điều kiện Champions League
Kết luận
“Cho mượn kèm điều khoản mua đứt bắt buộc” là công cụ tài chính hiệu quả trong bối cảnh PSR siết chặt, mang lại lợi ích về mặt kế toán và quản trị rủi ro cho cả bên mua lẫn bên bán. Tuy nhiên, phương thức này đồng thời đặt ra rủi ro pháp lý và tài chính nếu điều khoản bị kích hoạt không như dự kiến, như trường hợp Leeds từng gặp. Với mức độ phổ biến ở Ngoại hạng Anh, các CLB cần cân nhắc kỹ về cấu trúc điều kiện kích hoạt và tính minh bạch trong báo cáo tài chính nhằm đảm bảo tuân thủ PSR.
Bạn đánh giá thế nào về xu hướng này? Hãy để lại bình luận và tiếp tục theo dõi các phân tích chuyển nhượng tiếp theo trên DiemTinBongDa.
